"Agency for International Developement"için kısaltma.ABD Uluslar arası Kalkınma Ajansı. ABD hükümetinin özellikle savaş,iç savaş,salgın hastalık,kıtlık v.b.gibi olağanüstü olaylardan zarar gören ülkelere yaptığı yardımları düzenleyen kuruluş.
A.T.A:
"American Truckers Association"için kısaltma. Amerika Kamyoncular Birliği.
AAR:
"Against All Risks"için kısaltma. Sigorta poliçelerinde "Bütün Riskler Dahil"maddesi için kullanılır.
A.A.R:
"Association of American Railroads"için kullanılan kısaltma. Amerika Kıtası Demiryolu Birliği.
ABAFT:Gemiler için kıça doğru,kıç tarafta,kıç tarafında. Geminin kıçı ile ortası arasında bir yer.
ABANDON:
Yükleyici yada alıcının mallarını bırakması,tek etmesi.
ABATEMENT:
Mala zarar gelmesi ya da tarife üzerinde fiyatlandırma halinde fatura üzerinden izin verilen indirim.
ABI:
"Automated Broker Interface"için kısaltma. ABD Gümrüğü'nde acentelerin ithalat işlemlerini gerçekleştirebildiği EDI sistemi.
ABOARD:Yükün taşıma vasıtasının üstüne konması,yükün vasıta üstünde olması.
ABSORPTION:
Bir taşıyıcının başka bir taşıyıcının masraflarını yükleyiciye/göndericiye aksettirmeden üstlenmesi.
ACCEPTANCE:Keşidenin/ödemeyi yapacak olanın kabul ettiği ve vadesi geldiğinde koşulsuz olarak ödemekle yükümlü olduğu vadeli draft veya ödeme çeki. Kabaca,belirlenen şartlarda malın satın alınması anlaşmasıdır.
ACCESSORIAL CHARGES:
Taşıma kaplarının kirası,döviz kuru ve teslim masrafları gibi temel tarifeye eklenen masraflar.
ACQUIESCENCE:Bir konşimento gönderici/yükleyici tarafından protesto edilmeden kabul edilir veya imzalanırsa,gönderici sessiz kalarak anlaşma şartlarını kabul etmiş sayılacağına dair ifade.
ACQUITTANCE:
Yük üzerindeki iddialardan vazgeçtiğini gösterir belge.
A.C.S.:
"Automated Commercial Systems"için kısaltma. ABD Gümrüklerinin EDI BILGE sistemi.
ACT OF GOD:
Doğal afet.
AD VALOREM:
Daha çok vergi sistemlerinde kullanılan"Değere Göre" anlamına gelen Latince terim.
ADMINISTRATIVE LAW JUDGE:
ABD'de "İdari Yargıç"
ADMIRALITY:
ABD'de "Bahriye Mahkemesi". İngiltere'de Deniz Kuvvetleri Kumandanlığı.
ADVANCE:
1. Peşin avans 2. Daha önce rezervasyonu yapılmış kısa süre içinde hareket edecek olan gemiyi taşımak.
ADVANCED CHARGES :
Nihai olarak gönderici/yükleyici veya alıcı/konsiyeden tahsil edilecek olan ve bir taşıyıcıdan diğerine aktarılan taşımacılık ücreti.
ADVENTURE:
Göndericinin/yükleyicinin tüm riskleri üzerine aldığı yükleme.
ADVICE OF SHIPMENT :
Yükleme talimatı.Yerli ya da yabancı alıcının yükün ambalajlanması,rota tayini vb. konulara ilişkin gönderdiği not. Faturanın bir kopyası ve istenildiği takdirde konşimentonun bir kopyası bu talimata eklenir.
ADVISING BANK :
Ticari bir işte tacirin nam ve hesabına kredi ilişkisini başlatan banka.
AFFREIGHTMENT, CONTRACT OF :
Yük yeri rezervasyon kontratı. Bir denizyolu taşıyıcısının bir ihracatçı veya ithalatçıya belirli zamanda belirli tarifede gemisinde kargo yeri sağlama garantisi veren kontrat.
AFT:
Gemi,uçak gibi araçların arka kısmı.
AGENCY TARIFF :
Acente Tarifesi. Bir acentenin birçok taşıyıcı adına yayınladığı tarife.
AGENT:
Acente.Bir sözleşme veya vekalete dayanarak başkası ya da bir firma adına sözleşme düzenlemeye ve hareket etmeye yetki almış kişi yada kurum.
AGGREGATE SHIPMENT:
Farklı satıcılardan tek bir alıcı/konsiyeye gönderilecek yükün bir araya getirilip konsolide edilerek tek bir yük halinde taşınması.
AGREED WEIHGT:
Taşıyıcı ile gönderici arasında yükün mutabık kalınan ağırlık yada tonajı.
AIRWAY BILL :
Hava Konşimentosu. Gönderici ile hava taşıyıcı arasında ciro edilemez formda hazırlanan taşıma senedi.
ALL IN :
Her şey dahil fiyat. Çıkıştan varışa tüm masrafları kapsayan anlaşma.
ALONGSIDE:
Geminin yan tarafı,borda."Alongside" kayıtlı şekilde teslim edilen mallar limanda yüklemeye uygun biçimde bordaya konur.
ALTERNATIVE RATES :
Alternatif navlunlar.
AMBIENT TEMPERATURE:
Çevre ısısı. Bir konteynır için çevre ısısı atmosfer sıcaklığıdır.
AMERICAN BUREAU OF SHIPPING :
Amerikan Denizcilik Bürosu. Amerikan gemilerinin seyrüsefere uygunluğunu tescil eden kuruluş.
AMS:
"Automated Manifest System" için kısaltma. ABD Gümrüğü'nün "Otomatik Özet Beyan Sistemi".
ANTI-DUMPING DUTY:
Anti-damping vergisi. İthal malların satışını özendirmemek ve bu malların yerli mallara ikame edilmesini teşvik etmek için konulan vergi.
ANY QUANTITY (A.Q.):
Belirlenen navlunun,mal miktarına bağlı olmadan uygulanacağını belirten ifade.
APPARENT GOOD ORDER:
Harici muayenede malın zarar görmediğinin tespiti.
APPRAISEMENT:
Eşyanın gümrük kıymetinin tespiti. Gümrük yetkilileri tarafından ithal edilen malın vergilendirilecek değerinin belirlenmesi.
APPRAISER'S STORES:
İthal edilen malların gümrük kıymetinin tespiti için numunelerin alındığı,incelendiği,ölçüldüğü gümrük deposu.
ARBITRARY:
Sabit fiyatın üstüne keyfi,ihtiyari fiyat koymak.
ARRIVAL NOTICE:
Varış İhbarnamesi. Taşıyıcı tarafından malın konşimentoda belirtilen noktaya ulaştığında alıcı/konsiyeye veya acentesine gönderdiği nota.
ASC X12 :
"American Standards Committee x12" için kısaltma. Amerikan Standartları Komitesi. ABD'de elektronik veri değişimi standartlarını belirlemekle yükümlü kuruluş.
ASSIGNMENT:
Konşimento yada kıymetli evrakı tahsis etme. Mülkiyet veya sair bir hak tesisi için kıymetli evrakın devri. Emre yazılı senetlerde (konşimentolarda) ciro;nama yazılı senetlerde yazılı bir devir beyanı.
ASTERN:
Tornistan
ATA CARNET ATA KARNESİ:
Fransızca "Admission Temporaire" ve İngilizce "Temporary Admission" ifadelerinin birleştirilmesiyle oluşturulan terim. Fuar,sergi,ticari numune ve profesyonel ekipmanın sistemi kabul eden ülke topraklarını belirli bir süre için gümrüksüz giriş çıkışını sağlayan,ilgili ticaret odaları tarafından düzenlenen belge.
ATDNSHINC:
"Any Time,Daytime;Night,Sundays and Holidays Included" için kısaltma.Her zaman;gece,gündüz,pazarları ve tatiller dahil.
ATWARTSHIPS:
Geminin enine çapraz yönü.
AVOIRDUPOIS POUNDS:
0.4535924277 kilogram eşitinde yük ağırlık birimi.
AWWL :
"Always Within Institute Warranties Limits" için kısaltma. "Her zaman Garanti Limitleri İçinde" anlamında sigortacılık deyimi.
B harfi:
B/L:
"Bill of Lading" için kısaltma. Konşimento.Konşimentolar, üzerinde yazılı şartlara paralel olarak; "Negotiable/Straight (Non-Negociable)", "Clean/Dirty (Unclean)", "Master/House", "Services/Express", "Received/Open/Shipped" gibi adlandırmalara sahip olabilmektedir. Konşimento çeşitleri : 1. "Ocean/Marine B/L": Limandan limana yapılan taşımayı içeren konşimentodur ve taşıyıcı,kaptan veya acente tarafından imzalanır.Kara,demiryolu vb. iç taşımaları içermez.
2. "Combined B/L" : Kargonun kara,deniz ve hava kombinasyonları ile taşınması söz konusu olduğunda tanzim edilen konşimento çeşididir. 3. "Through B/L" : Kargonun birden fazla deniz aracı ile taşınması söz konusu olduğunda düzenlenen konşimentodur.
BACK HAUL:
Geri dönüş.Geri dönüş yükü.
BAF:
"Bunker Adjusment Factor" için kısaltma.Akaryakıt Ayarlama Faktörü.Deniz hat işletmecilerini dalgalanan akaryakıt fiyatlarından korumak için kullanılır."FAF-Fuel Adjusment Factor" olarak da geçer.
BALLOON FREIGHT:
Hafif ve hacimli yük
BANK GUARANTIEE:
Banka garantisi. Bankanın taşıyıcıya orijinal konşimentonun kaybolması ya da yanlış yere gitmesi halinde verdiği garanti.
BARGE CARRIERS:
Mavna taşıyıcısı. Mavnalı taşımak için tasarlanan gemi.
BARRATRY:
Gemi kaptanı veya diğer gemi yönetiminin,gemi sahibinin rızası ve amaçları dışında gerçekleştirdikleri yasadışı davranışlar veya yolsuzluklar için kullanılan terim. Zarara yol açacak ihmal ve diğer yolsuzluklar da bu kapsama girer.
BARREL (BBL):
Varil.60 'F'de 42 galon sıvıyı taşıyabilen kap.
BASE RATE:
Ana navlun. Ek masrafları haricindeki temel tarifede belirlenen taşımacılık ücreti.
BB:
1. "Ballast Bonus" için kısaltma.Geminin bir önceki seferindeki tahliye limanı ile bir sonraki seferindeki yükleme limanı arasında ana navlun hesabında önemsiz görülmeyecek kadar bir boş gidiş mesafesi ve maliyeti olması halinde,bu boş gidiş maliyetini karşılamak için alınan ücrettir. 2. "Bare Boat" için kısaltma.Çıplak gemi kiralama.3. "Bar-Bound" için kısaltma.Tahıl ticaretinde "River Plate" sağlık koşulu.
BCO:
"Beneficial Cargo Owner" için kısaltma. Yararlanan yük sahibi.Varış yerinde malı teslim alan,malın taşınmasında üçüncü kişi olarak hareket etmeyen ve kayıtlarda ithalatçı olarak belirtilen kişi.
BEAM:
Geminin genişliği.
BELT LINE:
Ticari bölgede hizmet veren değişimli ray sistemi.
BENEFICIARY:
Lehdar. Ödeme almaya yetkili kılınan şahıs veya firma.
BERTH TERMS:
Yükleme ve boşaltma şartı. Geminin yükleme aldığı rıhtımdan boşaltma yapacağı rıhtıma kadar masrafları kapsayan şartlar. "Yanaşma Şartı" olarak da geçer
BILETERAL:
Karşılıklı. Tarafların karşılıklı rızasını gösteren kontrat terimi.
BILL OF EXCHANGE:
Senet, poliçe, konşimento gibi ödeme araçları.
BILL OF LADING:
Konşimento.Mal,hammadde ve eşyanın taşınmasında kullanılan çok yönlü kullanımı olan temel ve kıymetli evrak. Konşimento navlunu,taşınan malların özelliklerini,rotayı ve yük üzerindeki mülkiyet hakkı olan tarafları belirler.
BILL OF SALE:
Yükün mülkiyetini bir ödeme veya borçlanma karşılığında devreden vesika.
BILL OF PARTY:
Hizmet karşılığında ödeme yapmakla mükellef kılınan müşteri.
BILLED WEIGHT:
Faturalandırılmış ağırlık. Konşimentoda belirtilen yükün ağırlığı.
BLANKET BOND:
Birkaç kişi, mal ve eşyayı kapsayan tahvil.
BLANKET RATE:
Tek bir yüklemedeki değişik mal kalemlerine uygulanabilir taşıma ücreti/tarifesi.
BLANKET WAYBILL:
Birden fazla seferle taşınan yük için düzenlenen konşimento.
BLIND SHIPMENT:
Konşimentoda alıcısı veya gönderici belirtilmeden yapılan yükleme.
BLOCK STOWAGE:
İstem dışı oynamaları önleyecek biçimde yapılan yük istifi
BLOCKED TRAINS:
Blok tren. Farklı istasyonlarda durup vagon eklenip çıkartılmadan, tek bir varış noktasına çok sayıda vagonu taşıyan yük treni.
BLOCKING OR BRACING:
Yüklerin sabitlenmesi için yanlarına konan ağaç yada metal destekler.
BLS (BALES):
Balya.
BOARD:
Borda. Araca erişim sağlama.
BOARD FEET:
12 inç genişliğinde 1 feet uzunluğunda yük ölçüsü.
BOBTAIL:
Treylersiz bir çekicinin karayolunda seyretmesi.
BOGIE:
Konteynerin altına monte edilen tekerlek sistemi.
BOLSTER:
Şasiye monte edilen Konteynerin güvenliğini sağlayan parça.
BOND PORT:
Giriş gümrük limanı.
BONDED FREIGHT:
Gümrüklü yük.
BONDED WAREHOUSE:
Gümrüklü depo.Gümrük yetkilileri tarafından gümrük işlemlerinin tamamlanıncaya kadar malın depolanmasına izin verdiği antrepo.
BOOKING:
Rezervasyon.
BOOKING NUMBER:
Rezervasyon numarası.
BOTTOM SIDE RAILS:
Konteynerin tabanındaki uzunluksal yapı elemanları.
BOTTOM-AIR DELIVERY:
Sıcaklık kontrollü konteynerde hava sirkülasyonunu sağlayan düzenek.
BOW:
Geminin önü.
BOXCAR:
Kapalı demiryolu yük aracı.
BREAK BULK:
Dökme yük.
BRIDGE POINT:
Ön taşıma noktası. Bir limandan başka limana taşınan yükün toplandığı kara noktası.
BRIDGE PORT:
Ön taşıma limanı. Bir gemiyle taşınan yükün toplanarak konteynere yüklendiği ve yeniden taşınmak üzere başka bir limana aktarıldığı liman.
BROKEN STOWAGE:
Yüklenen kargonun cins ve özelliğinden ya da yerleştirilmesindeki planlama hatasından dolayı kullanılamayan alan.
BROKER:
Komisyoncu. Bir yükü taşımaya hazırlanan ve yükün taşınmasından bir komisyon elde eden kişi.
BROKERAGE:
Komisyonculuk.
BULK CARGO:
Dökme yük. Maden cevheri, kömür, kum vb. gibi, paketlenmemiş veya konteynere konmamış, üzeri işaretlenmemiş yük.
BULK CARRIERS:
Dökme yük taşıyıcısı. Hububat,gübre,maden filizi ve petrol gibi dökme malları taşımak için inşa edilmiş bütün gemiler.
BULK-FREIGHT CONTANIER:
Dökme yükler için bir boşaltma kapağı olarak olan konteyner.
BULKHEAD:
Ayraç. Konteyner,vagon vb. taşıma kaplarında malların birbirinden ayrı taşınmasına yarayan separatör.
BULL RINGS:
Taşınan malı sağlamlaştırmak ve kaymasının engellemek için konteynerin tabanına yerleştirilen parçalar.
BUNKER CHARGE:
Yakıt ayarlama faktörü. bkz.BAF
BUNKERS:
Gemi yakıtı.
C harfi:
C&F: "Cost and Freight" için kısaltma. Kargo satış terimi olarak "Navlun ve Maliyet". Satıcının malın maliyetini ve varış limanına kadar taşıma masraflarını üstlendiği satış türü. INCOTERMS terimlerini belirleyen Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) 1 Temmuz 1990 tarihinde bu satış terimini "CFR" olarak değiştirmiştir.
CABOTAGE: Kabotaj. Aynı ülkenin limanları arasındaki deniz ve suyolu taşımacılığına verilen ad. Türkiye dahil birçok ülke kıyı taşımacılığını belli bayraklı gemiler tarafında yürütülmesi için kanuni kısıtlamalara gitmiştir.
CAF: "Currency Adjustment Factor" için kısaltma. Döviz ayarlama faktörü.Deniz hat işletmecilerini dalgalanan akaryakıt fiyatlarından korumak için kullanılır.
CAPTAIN'S PROTEST: Kötü hava veya benzeri koşullar nedeniyle kaptan tarafından tutulan zabıt.İlk limanda tescil ettirilir. Genellikle yolculuk sırasında kargonun uğradığı zararlardan ötürü gemi sahibi veya işletmecisini sorumluluktan korumak için düzenlenir. "Sea Protest" olarak da bilinir.
CAR POOLING: Taşıyıcının ve taşıtıcının merkezi bir otorite aracılığıyla özel kişilere ait kara/demiryolu taşıma aracını kullanması.
CAR SEAL: Araç mührü. Konteyner, vagon vb. taşıma kaplarının kapılarına konulan metal veya kuşun mühür.Mühür genellikle kayıt için numaralandırılır.
CARFLOAT: Limanlarda yük aktarımı için kullanılan raylı sistem.
CARGO: Yük.
CARGO MANIFEST: Yük Manifestosu/Özet Beyanı.Belirli bir seferde taşınan yükün göndericisi ve alıcısı ile eşyanın cinsi ve miktarını gösteren liste.
CARGO NOS: "Cargo Not Otherwise Specified" için kısaltma.Yük taşıma tarifelerinde belirtilen mal kalemleri arasında belirtilmeyen yükler için uygulanabilir tarife ücreti.
CARGO PREFERENCE: Ülke araçlarıyla taşınması gereken yük. Genellikle kamuya ait mallar bu kapsama girer.
CARGO TONNAGE: Yük tonajı. Malın tarifeye tabi tutulan ağırlığı.
CARLOAD RATE: Araç yükü fiyatı.
CARNET: Karne. Bir malın uluslar arası sınırları geçmesi için gümrük tarafından düzenlenen evrak.
CARRIER: Taşıyıcı. Bir taşıma kontratı gereği taşımanın kara, hava, deniz, demiryolu, iç suyolu veya kombine olarak gerçekleştirilmesi sorumluluğunu üstlenen kişi yada kuruluş.
CARRIER CERTIFICATE: Taşıyıcı Sertifikası. Gümrüklerden malı çekmek için gümrük yetkilileri tarafından taşıyıcıdan istenen vesika.
CARTAGE: İç taşıma. Aynı ülkenin şehirleri arasında yapılan karayolu veya demiryolu taşıması.
CARTMENT: Gümrüklü taşıma evrakı. Aynı gümrüğün yetki sahasıda gümrük kontrolünde bir yerden (gümrüklü antrepodan) bir diğerine taşıma yapmak için verilen belge.
CASH AGAINST DOCUMENT'S: (CAD) Evrak karşılığı ödeme. Alıcının satıcı adına hareket eden acenteye mal evrakını teslimine karşılık yaptığı nakit ödeme.
CASH IN ADVANCE (CIA): Ön ödeme. Alıcının satıcıya malın yüklenmesi için yaptığı ön ödeme. Genellikle sipariş üzerine yapılan makine ve aksamı için bu yola başvurulur.
CASH WITH ORDER (CWO): Sipariş verildiğinde ödeme.
CBM: "Cubic Meter" için kısaltma. CM olarak da kısaltılır. Metreküp.
CE: (CONSUMPTION ENTRY) ABD'ye ithal edilen malların deklarasyonu için kullanılan evrak.
CELLS: Hücre sistemi. Konteyner gemilerinde konteynerlerin üst üste konduğu istiflenme biçimi.
CENTER OF GRAVITY: Taşıma araçların yada konteynerin ağırlık merkezi.
CERTIFICATE: Şahadetname, sertifika. Gümrük veya diğer sorumlu kurumun taşıyıcıya tanıdığı izni gösteren belge.
CERTIFICATE OF ORIGIN: Menşe şahadetnamesi. Uluslararası ticarette malın çıkış ülkesini gösteren belge.
CFR: "Cost and Freight" için kısaltma. Mal bedeli ve navlun. Varış limanı olarak belirtilmek suretiyle malın belirtilen varış limanına kadar taşınması için gerekli olan masrafları ve navlun ücretini satıcının ödemesi demektir. Ancak,bu satış şeklinde malın kaybolma ya da zedelenme riski ve buna bağlı olarak meydana gelen tüm masraflar, mallar yükleme limanından geminin bordasına geçtikten sonra satıcıdan alıcıya geçer. CFR terimi, malların ihraç işlemlerinin satıcı tarafından yapılmasını gerektirir.
CFS: "Container Freight Station" için kısaltma. Konteyner nakil istasyonu. Konteyner yüklerinin boşaltılıp yeniden yüklendiği yer. Genellikle eksik konteyner yüklerinin tamamlandığı,aynı alıcı/konsiyeye gidecek yüklerin konsolidasyonun yapıldığı yer.
CHARTER PARTY: Gemi kira kontratı. Sözleşmenin süresi,navlun ücreti ve seferde uğranılacak limanlar gibi bilgileri düzenler.
CHASSIS: Şasi. Hareket halinde konteyneri güvenlik altına alan tekerlekli ve konteyner kilitli düzenek.
CHOCK: Yükün devrilmesini engelleyen metal ya da ağaç konstrüksiyon.
CI: "Cost and Insurance" için kısaltma. "Maliyet ve sigorta". Malın maliyetini, deniz sigortasını ve navlun dışındaki tüm taşıma ücretlerini kapsayan satış anlaşması.
CIF: "Cost,Insurance and Freight" için kısaltma. Bu satış türünde satıcı CFR terimindeki yükümlülüklere aynen sahiptir ama aynı zamanda taşıma boyunca malların kaybolması ya da zedelenmesi riskine karşı denizcilik sigortası sağlama zorunluluğu vardır. Satıcı,sigorta kontratı yapar ve primini öder. CIF, satıcı tarafından ihraç çıkış işlemlerinin yapılmasını gerektirir.
CIF&C: "Cost,Insurance,Freight & Commission" için kısaltma. "Maliyet,sigorta,navlun ve komisyon". Satıcının malın maliyeti, navlun ücreti ve taşıma sigortasının yanı sıra komisyonları da karşılandığı satış anlaşmasıdır.
CIF&E: "Cost,Insurance,Freight & Exchange" için kısaltma. "Maliyet, sigorta, navlun ve kambiyo". Satıcının malın maliyeti, navlun ücreti ve taşıma sigortasının yanı sıra kambiyo masraflarını da üstlendiği satış anlaşmasıdır.
CIFCI: "Cost,Insurance,Freight,Collection And Interest" için kısaltma."Maliyet, sigorta, navlun, teslimat ve faiz". Satıcının malın maliyeti, navlun ücreti ve taşıma sigortasının yanı sıra teslimat ve faiz giderlerini de üstlendiği satış anlaşmasıdır.
CIP: "Carriage and Insurance Paid to" için kısaltma. Satıcının CPT altında aynı yükümlülüklere sahip olduğu anlamına gelen satış terimidir. Ancak bunlara ek olarak malların taşınma riskine karşı alıcıya yük sigortası sağlamasını gerektirir. Satıcı sigorta kontratı yapar ve primini öder. Satıcı ayrıca alıcıya CIP teriminde sadece en düşük seviyede sigorta kapsamını sağlamakla yükümlüdür. CIP;satıcı tarafından ihraç çıkışlı işlemlerinin yapılmasını gerektirir.
CKD: "Completely Knocked Down" için kısaltma. Özel bir taşımaya tabi tutulacak tipteki araç, ekipman ve cihazların parçalarına ayrılarak taşınması.
CL: "Carload" ve "Containerload" için kısaltma. Konteyner yükü.
CLAIM: Taşıma sırasında zarar gören veya eksik çıkan malların ödenmesi için taşıyıcıya yapılan tazminat talebi.
CLASSIFICATION: Sınıflandırma. Bir konşimentoda ayrıntılı olarak belirtilen mal kalemlerini ortaya koyan gümrük veya başka yetkili kurumlar tarafından geliştirilen listeler.
CLASSIFICATION RATING: Sınıflandırma altına alınmış mal kalemlerine uygulanabilecek fiyatlandırma.
CLASSIFICATION YARD: Yük treni katarının oluşturulduğu alan.
CLAYTON ACT: ABD'nin 1914 tarihli fiyat ayrıcılığını yasadışı kılan anti-tekel yasası.
CLEAN BILL OF LADING: Taşıyıcı tarafından düzenlenen ve malın taşıyıcı tarafından teslim aldığında zarar görmemiş ve eksiksiz olduğunu gösteren konşimento. Aksi bir durum belirtilmediği sürece konşimento "cleaned" yani "temiz" olarak kabul edilir.
CLEANING IN TRANSIT: Malın çıkış ile varış noktaları arasında bir yerde durdurularak temizlenmesi,ayıklanması ve/veya yeniden ambalajlanması.
CLEARANCE: 1.Gümrükleme 2.Aracın köprü veya tünel gibi geçiş limitli yerlerden rahatlıkla geçebilecek şekilde yüklenmesi.
CLEAT: Yükün dayanıklılığını arttırmak için içine monte edilen demir yada ahşap şeritler.
CLECAT: Avrupa Forwarder,Gümrük Acenteleri ve Lojistik Birliği.1958 yılında kurulmuş,Avrupa ülkelerinde freight forwarder,gümrük acenteliği ve lojistik firmalarını temsil eden dernek ve federasyonların üyesi bulunduğu,AB Komisyonu nezdinde danışmanlık statüsüne sahip taşımacılık organizasyonu.
CLIP-ON: İzole edilmiş konteynere takılabilen soğutma ekipmanı.
COASTWISE: Sahil boyunca yapılan deniz taşımacılığı.
COD: "Collect (cash) on Delivery" için kısaltma. Teslimde ödemeli satış şekli.
COFC: "Container On Flat Car" için kısaltma. Demiryolu taşımacılığında "Düz vagonla taşınan konteyner" anlamında kullanılan kısaltma.
COGSA: "Carriage of Goods by Sea Act" için kısaltma. ABD'de denizyolu taşımacılığında taşıyıcının konşimentodan doğan sorumluluklarını düzenleyen 1936 tarihli kanun.
COLLECTING BANK: Havale edilen banka. Satıcının bankasının acentesi konumunda olan ve mal ve konşimento üzerinde hiçbir sorumluluk üstlenmeyen banka.
COLLECTION: Satıcı tarafından kesilen,genellikle diğer taşıma evrakının eklendiği, ödemenin şekli için talimatları içeren çek/draft.
COMBINATION EXPORT MANAGER: Birbirinin rakibi olmayan birden fazla üreticinin malını ihraç eden firma.
COMBINATION PASSENGER AND CARGO SHIPS: Kombine yolcu ve kargo gemisi. 13 veya daha fazla yolcu kapasiteli gemilerdir.
COMBINATION RATE: 2 ya da daha fazla faktörden oluşan oran, ücret.
COMMERCIAL INVOICE: Ticari fatura. İhracatçıyla ithalatçı arasında tüm işlemlerin kaydedildiği, taşınan mal için düzenlenen evraklara temel teşkil eden fatura.
COMMODITY: Yük. Taşınan mal.
COMMODITY RATE: Belirli yük kalemleri için uygulanan taşıma ücretini gösteren basılı tarife.
COMMON CARRIER: Taşıyıcı, nakliyeci. Basılı tarifeler üzerinden mal taşımacılığı yapan kişi ya da firma.
COMMON LAW: Örf ve adete dayanan, yazılı olmayan hukuk.
CONCEALED DAMAGE: Gizli hasar. İlk tetkikinde veya malın ambalajı açılmadan fark edilemeyecek hasar.
CONFERENCE: Aynı rotada hizmet veren armatör ve gemi sahiplerinin kurduğu ortak kural ve tarifeleri bulunan birlik.
CONFIRMED LETTER OF CREDIT: Teyitli kredi mektubu, Akreditif. Yabancı banka tarafından düzenlenen, yerel banka tarafından onaylanan kredi mektubu. Teyitli kredi mektubuna sahip ihracatçı, yabancı alıcı veya bankasının kusuru bulunsa bile ödeme alma garantisine sahiptir.
CONFIRMING BANK: Onaylayan/keşideci banka. Bir başka bankanın kredi mektubunu teyit eden ve kredi mektubunda belirtilen evrakın tesliminde ödeme yapmayı kabul eden banka.
CONNECTING CARRIER: İki taşıyıcı arasında bağlantı kuran taşıyıcı firma.
CONSIGNEE: Alıcı, konsiye. Taşıma evraklarında, taşınan malları teslim almakla yetkili kılınan kişi yada firma.
CONSIGNEE MARK: Alıcı sembolü. Tanımlama için paketlerin üzerine konan,genellikle üçgen, daire, kare vb. şekillerle boşaltma limanını belirten harflerin bulunduğu semboller.
CONSIGNMENT: (1) Taşınmak üzere bir aracının belirttiği yere gönderilen, ancak hala üreticinin hak sahibi olduğu mal.
(2) Malı alıcısına/konsinyeye ulaştırmak için yüklemek.
CONSIGNOR: Konşimentoda malın göndericisi olarak belirtilen kişi.
CONSOLIDATION: Aynı sevkıyata gidecek farklı kaynaklardan yüklerin birleştirilmesi.
CONSOLIDATOR: Konsolide eden, konsolidasyon hizmeti veren kişi yada firma.
CONSTRUCTION DIFFERENTIAL SUBSIDY: Yapım ücret farkı sübvansiyonu.
CONSUL: Konsolos.
CONSULAR DECLERATION: Gönderilen ülkenin konsolosu tarafından onaylanan yük detayları.
CONSULAR INVOICE: Bazı ülkeler tarafından istenen, bir konsolosluk yetkilisi tarafından imzalanan belge. Genellikle malı ithal eden ülkenin gümrüğü tarafından malın değeri, cinsi ve özelliklerinin tespiti için istenir.
CONSULAR VISA: Gönderilen ülkenin konsolosu tarafından evraklara eklenen imza yada mühür.
CONSUMPTION ENTRY (CE): ABD'ye ithal edilen malların deklarasyonu.
CONTAINER: Konteyner. Çeşitli boy,genişlik ve yükseklikte, soğutmalı, havalandırmalı, üstü açık, dökme yük için vb. tipleri bulunan; gemi, uçak, tren ve kamyonla taşınabilen taşıma kabı.
CONTAINER BOOKING: Konteyner rezervasyonu. Konteyner taşımacılığı yapan gemi hatlarında konteyner için yer rezervasyonu yaptırmak.
CONTAINER LOAD: Konteyneri doldurmaya yeterli yük.
CONTAINER MANIFEST: Konteyner manifestosu. Konteyner içindeki mal ve yükleme bilgilerini içeren evrak.
CONTAINER POLL: Firmalar arasında konteynerlerin ortak kullanıma açılması sözleşmesi.
CONTAINER TERMINAL: Konteyner terminali. Dolu veya boş konteynerlerin istifleme, yükleme, boşaltma, tamir ve bakımının yapıldığı kara, deniz, demiryolu bağlantıları bulunan alan.
CONTAINER YARD (CY): Konteyner alanı. Yüklü veya boş konteynerlerin elleçlendiği, yüklendiği, boşaltıldığı, depolandığı alan.
CONTAINERIZABLE CARGO: Konteynerde boşluk bırakmayan ,yer kaybına yol açmayan ekonomik yük.
CONTAINERIZATION: Değişik taşıma modları için genel veya özel amaçlı kargonun konteynere yüklenmesi.
CONTRABAND: Yasak kargo.
CONTRACT: Sözleşme, kontrat. İki yada daha fazla tarafın bir yükümlülüğü belirli bir değerde belirli bir süre içinde yerine getirmek üzerinde vardıkları yasal yazılı anlaşma.
CONTRACT CARRIER: Sözleşmeli taşıyıcı. Bir sözleşme dahilinde mal yada yolcu taşımacılığı yapan kişi yada kuruluş.
CONTROLLED ATMOSPHERE: Gazların karışımını kontrol eden bilgisayar kontrollü taşımacılık sistemi.
CORNER POSTS: Konteynerin köşelerinde bulunan ve konteynerlerin taşıma aracının üzerine yerleştirilmesi veya taşıma aracından alınmasını kolaylaştıran dikey çerçeveler.
CORRESPONDANT BANK: Muhabir banka. Yurtdışı bankanın işini idare eden yerel banka.
COUNTERVAILING DUTY: Yerel ihracatı desteklemek için yabancı ithalatçıya uygulanan vergi.
CPT: "Carriage Paid To" için kısaltma. Taşıma ücreti ödenmiş olarak-varış yeri belirtilmek suretiyle malların gidecek yere taşınması için nakliye ücretinin satıcı tarafından ödenmesi anlamına gelir. Malların taşıyıcıya aktarılmasından sonra mallarla ilgili kaybetme yada zedelenme riski, ayrıca bu teslim işleminden sonra meydana gelebilecek her türlü ek masraf alıcı tarafından ödenir. Eğer malların varış yerine ulaştırılması için başka taşıyıcılar kullanılıyorsa, malların bunlardan ilk taşıyıcıya aktarılmasıyla riskte bu taşımacıya geçer.CPT, satıcı tarafından ihraç çıkış işlemlerinin yapılmasını gerektirir.
CROSS MEMBER: Konteynerin altına monte edilen, konteyneri sağlamlaştıran çapraz konstrüksiyon.
CU: "Cubic " için kısaltma.Metrik sistemde "Küp" ün kısaltması.
CUBE OUT: Bir konteynerin hacminin yasal ağırlık limitlerinin altında dolması.
CUBE FOOT: 1,728 inç..büyüklüğündeki hacim ölçüsü."Ayak Küp" olarak da bilinir.
CUSTOMHOUSE: Gümrük Ofisi.
CUSTOMHOUSE BROKER: Gümrük komisyoncusu. Müşterisi adına gümrük işlemlerini gerçekleştirmek için yetkili kılınan yasal aracı.
CUSTOMS: Gümrük.
CUSTOMS BONDED WAREHOUSE: Gümrüklü antrepo. Gümrüklenecek malların konulmasına izin verilen depo alanı.
CUSTOM ENTRY: Gümrük girişi. Tüm ülkelerde ithalatçılardan ülke sınırı dahiline girişine izin verebilecekleri mallar için bir beyanda bulunması ve ithal malın gümrük vergilerini ödemesi istenir. İthalatçı gümrük beyanının taşıyıcının manifestosuyla (özet beyan) aynı olması malın kanunlara uygun biçimde ithal edildiğini gösterir.
CUSTOM INVOICE: Gümrük faturası. Ticari fatura,menşe şahadetnamesi ve kıymet sertifikasındaki tüm verileri içeren form. Sadece birkaç ülkede istenir ve satıcının ticari faturası işlevini görür.
CUSTOM OF THE PORT: Liman Teamülü.Malın gönderildiği ülke limanlarındaki taşıma masraflarını etkileyen yerel kurallar ve pratikleri belirtir.
CUT-OFF TIME: Tren veya geminin kalkışından önce yüklerin terminale son teslim tarihi ve saati.
CWT: 100 pound biriminde ağırlık ölçüsü.
CY: Bkz."Container Yard".
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder